محاکمه37936

معرفی کتاب محاکمهمحاکمه اثر برجسته و ناتمام فرانتس کافکا با ترجمه علی اصغر حداد به چاپ رسیده است. کافکا نوشتن این اثر را در آگوست سال 1۹14 آغاز کرد و درژانویه سال بعدآن را رها کرد. پس زمینهٔ نگارش محاکمه فسخ نامزدی کافکا با فلیسه بائر است، رخدادی که در 1۲ ژوییهٔ 1۹14، شش هفته پس از نامزدی «رسمی» آن دو در برلین به وقوع پیوست.کافکا در طول این نامزدی خود را مثل «یک جانی در قیدوبند» احساس می کرد. مثل یک «جانی»، زیرا وجود خود را برای فلیسه نوعی «تهدید» می دانست، «در قیدوبند» ازآن رو که نزدیک شدن زندگی زناشویی، نوشتن را، آن زندگی دیگر را که تنها برای او اهمیت داشت، به خطر می انداخت.درباره کتاب محاکمهمشاور ارشد یک بانک به اسم ژوزف. کا که در آستانه تولد سی سالگی اش است؛ یک روز صبح در اتاقش به طرز عجیب و بهت آوری بازداشت می شود. او سردرگم و گیج است. آیا این کار شوخی عده ای از همکاران برای غافلگیرکردن او است؟ یا واقعا از او خطایی سر زده است؟ او چیزی را باور نمی کند اما هرچه بیشتر با ماموران صحبت می کند بیشتر پی می برد که مسئله اصلا شوخی نیست و او واقعا بازداشت شده است. رابطه او را با حبش کردنش در اتاقی با بیرون قطع می کنند و در اخر هم به او اعلام می کنند باید منتظر محاکمه باشد. ذهن مرد جوان درگیر موضوعات مختلفی می شود چرا بازداشت شده؟ جرمش چیست؟ چرا کسانی که او را گرفته اند هیچ مدرکی نشاش نمی دهند و مدارک او را هم نمی خواهند؟ پس از مدتی متوجه می شویم که بازداشت ژوزف کا هم عجیب و غریب است. او بازداشت است ولی باید سر کارش حاضر شود، و زندگی عادی داشته باشد. وضعیت به همین منوال ادامه پیدا می کند تا این که عموی مرد جوان وارد داستان می شود تا به او کمک کند. آنها پیش یک وکیل می روند وکیلی که به کا پیشنهاد می کند تسلیم سرنوشت شود! اما او چنین تصمیمی ندارد. در این داستان هیچ چیز عادی نیست و خواننده نیز دقیقا نمی داند با چه نوع جرم و چه نوع دادگاهی طرف است. کافکا در این اثر سیستم بوروکرراسی و اقتدارگرای جامعه اش را نق کرده استو گویی سعی دارد بگوید اگر قانونی شفاف و دادگاهی عالی در جامعه نباشد، همه ما می توانیم به نوعی گناهکار باشیم و هر لحظه ممکن است در اتاقمان باز شود و به جرمی نادانسته محکوم و محاکمه شویم. خواندن کتاب محاکمه را به چه کسانی پیشنهاد می کنیم همه دوست داران رمان و داستان به ویژه علاقه مندان به آثار کافکا مخاطبان این کتاب اند.درباره فرانتس کافکافرانتس کافکا سوم ژوییهٔ 1۸۸3 در پراگ در دامان خانواده ای یهودی به دنیا آمد، چهل سال و یازده ماه زندگی کرد، شانزده سال و شش ماه از زندگی خود را صرف درس و مدرسه کرد (دریافت دکترای حقوق در سال 1۹0۶) و چهارده سال و هشت ماه سرگرم کار اداری بود. کافکا ازدواج نکرد، سه بار نامزد کرد، دو بار با فلیسه بائر1، یک بار با یولی وُریتسک. کافکا گذشته از اقامت هایی در آلمان، تقریبآ 45 روز از زندگی خود را در خارج از کشور گذراند؛ برلین، مونیخ، زوریخ، پاریس، میلان، ونیز، ورونا، دریای بالتیک و آدریا را دید و شاهد یک جنگ جهانی بود.از کافکا تقریبآ چهل اثرِ به پایان رسیده، بسیاری نوشته های کوتاه و چندین اثر ناتمام به جا مانده است. سه اثر بزرگ او ــ رمان های محاکمه، قصر و امریکا ــ هم ناتمام اند. کافکا در 3۹ سالگی بازنشسته شد و سرانجام سوم ژوئن 1۹۲4 در اثر سل حنجره در آسایشگاهی در وین چشم از جهان فروبست.کافکا، نویسنده ای که «آثار عجیب و غریبی» می نوشت، در طول عمر چهل سالهٔ خود از لذایذی همچون عشق، زندگی خانوادگی و استقلال فردی محروم ماند، در سی سالگی هنوز در خانهٔ پدری زندگی می کرد و به پدر و مادر خود وابسته بود. اما زندگی او بُعد دیگری هم دارد: بُعد درونی. زندگی درونی کافکا در عمقی ظاهرآ گسسته از گذران روزمرگی ها جریان داشت. نیرویی نشأت گرفته از درون او را وامی داشت با تلاشی وصف ناپذیر، با چشم پوشی از کامروایی، با پذیرش درد و رنج جسمانی، ادبیات منحصربه فردی پدید بیاورد، ادبیاتی یگانه که سبک و سیاق آن تقلیدناپذیر است.کافکا خود در توضیح آثارش مدام از توصیف و تصویر پرتگاهی درونی سخن می گوید و چه در نامه ها و چه در یادداشت های روزانه اش دارایی خود را نیرویی می داند که در اعماق وجودش به شکل ادبیات متمرکز می شود. در نامه ها و یادداشت های روزانهٔ او اغلب به چنین جملاتی برمی خوریم: بی تفاوتی و بی حسی، چشمه ای خشکیده، آب در اعماقی دست نیافتنی، حتی در اعماق هم نامعلوم.کافکا معتقد است که حقیقت از بالا نمی آید، الهام یا هدیه ای آسمانی نیست، حقیقت از غنای دنیا سرچشمه نمی گیرد، حاصل تجربیات ملموس نیست، از کار و همنوایی انسانی حاصل نمی شود. ادبیات واقعی از نظر او تنها از عمق می آید و هر چیزی که ریشه در اعماق نداشته باشد، چیزی سرهم بندی شده و مصنوعی است.بخشی از کتاب محاکمهچند شب بعد، وقتی کا. از راهرویی می گذشت که دفتر او را از پلکان اصلی جدا می کرد ــ این بار او تقریبآ آخرین کسی بود که به خانه می رفت، فقط در بخش توزیع دو خدمتکار در شعاع نه چندان گستردهٔ یک لامپ مشغول کار بودند ــ از پشت یک در صدای ناله شنید، دری که تاکنون گمان می کرد در پس آن چیزی جز یک انباری وجود ندارد، بی آن که خود نگاهی به درون آن انداخته باشد.شگفت زده ایستاد و یک بار دیگر به دقت گوش داد که ببیند آیا اشتباه نکرده است، چند لحظه چیزی شنیده نشد، ولی بعد دوباره صدای ناله به گوش رسید. نخست تصمیم گرفت یکی از خدمتکارها را بیاورد، چه بسا حضور یک شاهد ضرورت می یافت، ولی بعد دچار کنجکاوی مهارناپذیری شد و به یک ضرب در را باز کرد. همان طور که حدس زده بود با یک انباری روبه رو شد.پشت در پر بود از اوراق چاپی بی مصرف و قدیمی، از جوهردان های گِلی و خالی که دمر روی زمین افتاده بودند. ولی توی خودِ انباری سه مرد با پشت خمیده زیر سقفی کوتاه ایستاده بودند. شمعی که روی یک قفسه قرار داشت، مردها را روشن می کرد. کا. از فرط هیجان باعجله، ولی به صدایی نه چندان بلند پرسید: «این جا چه می کنید؟» یکی از مردها که ظاهرآ بر آن دوی دیگر برتری داشت و زودتر به چشم می آمد، یک جور لباس چرمی تیره پوشیده بود که بازوها و گردن او را تا پایین سینه آزاد می گذاشت. او جواب نداد.ولی آن دوی دیگر داد زدند: «آقا! قرار است ما را کتک بزنند، چون تو پیش قاضی تحقیق از ما شکایت کردی.» تازه در این لحظه کا. متوجه شد که آن دو فرانتس و ویلمِ نگهبان بودند و این که نفر سوم یک ترکه به دست گرفته بود تا آن ها را کتک بزند. کا. گفت: «ولی » و به آن دو خیره شد، «من شکایت نکردم، فقط گفتم در اتاق من چه گذشت.البته رفتار شما هم خیلی بی عیب و نقص نبود.» ویلم درحالی که فرانتس می کوشید از دست نفر سوم پشت سر او پناه بگیرد، گفت: «آقا، اگر می دانستید چه حقوق کمی به ما می دهند، بهتر از این دربارهٔ ما قضاوت می کردید. من باید شکم یک خانواده را سیر کنم، این فرانتس هم می خواست ازدواج کند.بالاخره هرکس سعی می کند هرطور شده پولی گیر بیاورد، با کار تنها، حتی سخت ترین کارها هم نمی شود به پول رسید. رخت های اعلای شما مرا وسوسه کرد. البته نگهبان ها اجازه ندارند از این کارها بکنند، کار ما درست نبود، ولی طبق سنت رایج رخت و لباس به نگهبان ها می رسد، همیشه همین طور بوده. باور کنید.طبیعی هم هست، این چیزها برای شخص بداقبالی که بازداشت شده دیگر چه اهمیتی دارد؟ ولی اگر موضوع فاش شود، کار به مجازات می کشد.» ــ «من از چیزهایی که می گویید خبر نداشتم، خواهان مجازات شما هم نشدم. برای من اصل مطلب مطرح بود.»ویلم رو به نگهبان دیگر گفت: «فرانتس، نگفتم که این آقا خواهان مجازات ما نشده؟ حالا خودت شنیدی که حتی خبر نداشت قرار است ما مجازات بشویم.» نفر سوم رو به کا. گفت: «نگذار با این حرف ها دلت را به رحم بیاورند. مجازات عادلانه است و به همان اندازه هم حتمی.» ویلم گفت: «به حرف او گوش نکن » و ساکت شد تا فرصت بیابد و دست خود را که ترکه روی آن فرود آمده بود به سرعت به سمت دهان ببرد، «ما فقط به این دلیل مجازات می شویم که تو از دستمان شکایت کرده ای، در غیر این صورت کسی کاری به کارمان نداشت، حتی اگر می فهمیدند چه کاری کرده ایم.به این می گویند عدالت؟ ما دو نفر، ولی به خصوص من، مدت ها به عنوان نگهبان امتحان پس دادیم ــ خود تو حتمآ قبول داری که ما از نظر اداره خوب نگهبانی دادیم ــ ما می توانستیم پیشرفت کنیم و حتمآ خیلی زود مثل این مرد خوش اقبال که کسی از دستش شکایت نکرده کتک زن می شدیم. چون چنین شکایتی واقعآ به ندرت پیش می آید، و حالا آقا، همه چیز از دست رفته، کار ما تمام است.از این به بعد مجبوریم به کارهایی به مراتب پست تر از نگهبانی تن بدهیم و درضمن فعلا باید این کتک به شدت دردناک را تحمل کنیم.» کا. پرسید: «واقعآ ترکه این قدر درد دارد؟» و ترکه را که کتک زن پیش روی او تاب می داد امتحان کرد.ویلم گفت: «باید کاملا لخت بشویم.» کا. گفت: «که این طور» و خوب به کتک زن نگاه کرد که مثل یک ملوان آفتاب سوخته بود و چهره ای وحشی و شاداب داشت. پرسید: «راهی وجود ندارد که این دو نفر از کتک خوردن نجات پیدا کنند؟» کتک زن گفت: «نه » و لبخندزنان سر تکان داد.سپس رو به نگهبان ها با تحکم گفت: «برهنه شوید!» و رو به کا. ادامه داد: «نباید هر حرف این ها را باور کنی. این ها از ترس کتک خوردن عقلشان را کمی از دست داده اند، مثلا چیزی که این یکی ــ ویلم را نشان داد ــ دربارهٔ امکان پیشرفت خود گفت، کاملا مسخره است.ببین چه چاق است ــ اولین ضربه های ترکه در میان چربی کاملا محو می شود ــ می دانی چه چیزی او را این طور چاق کرده؟ عادت دارد صبحانهٔ بازداشت شده ها را بخورد. مگر صبحانهٔ تو را نخورد؟ می بینی؟ ولی مردی با چنین شکمی هرگز نمی تواند کتک زن بشود، چنین چیزی محال است.» ویلم درحالی که کمربند خود را باز می کرد، مدعی شد: «ولی کتک زنِ این طوری هم هست.» کتک زن گفت: «نه » و ترکه را چنان به گردن او کشید که پشتش به لرزه افتاد.«قرار نیست تو گوش کنی، باید لخت بشوی.» کا. گفت: «اگر بگذاری بروند، پاداش خوبی به تو می دهم » و بی آن که مجددآ به کتک زن نگاه کند ــ این گونه معامله ها از سوی هر دو طرف با نگاه به زیرگرفته بهتر سامان می گیرد ــ کیف پول خود را بیرون آورد.کتک زن گفت: «حتمآ خیال داری بعدآ از من هم شکایت کنی و باعث شوی کتک بخورم. نه، نه!» کا. گفت: «عاقل باش، اگر من می خواستم این دو نفر مجازات بشوند، سعی نمی کردم با پول آزادشان کنم، بلکه درِ این جا را می بستم، نه چیزی می شنیدم و نه می دیدم و روانهٔ خانه می شدم. ولی می بینی که این کار را نمی کنم. پس دوست دارم این ها را آزاد کنم.اگر می دانستم قرار است مجازات بشوند، یا حتی امکان می دادم که مجازات خواهند شد، هرگز از آن ها اسم نمی بردم. چون به نظر من آن ها مقصر نیستند. مقصر سازمان است، مقصر کارمندهای عالی رتبه اند.» نگهبان ها به صدای بلند گفتند: «همین طور است!» و بلافاصله ضربه ای بر پشت برهنه شان فرود آمد.